Als zelfstandige betaalt u elk kwartaal sociale bijdragen aan uw sociaal verzekeringsfonds, in ruil regelt het fonds uw sociale rechten.
Sociale rechten
Door het betalen van sociale bijdragen bouwt u sociale rechten op. Hieronder kan u een overzicht vinden van de belangrijkste sociale rechten.
Gezinsbijslag
Onder gezinsbijslag vallen zowel het kraamgeld of startbedrag als het groeipakket (Vlaanderen).
Het kraamgeld of startbedrag is een eenmalige tegemoetkoming bij de geboorte van uw kind. Vanaf de zesde maand zwangerschap kan u dit aanvragen bij uw kinderbijslagfonds naar keuze.
Het groeipakket is een maandelijkse uitbetaling aan de bijslagtrekkende voor schoolgaande kinderen tot 25 jaar.
Ziekteverzekering
Het recht op ziekteverzekering valt uiteen in twee delen.
- Terugbetaling van medische kosten
Het ziekenfonds betaalt een deel van uw medische kosten terug, maar voorziet ook een tussenkomst bij een opname in het ziekenhuis.
- Ziekte-uitkering bij arbeidsongeschiktheid
Bij het tijdelijk onderbreken van uw zelfstandige activiteit door gezondheidsredenen heb je recht op een ziekte-uitkering van het ziekenfonds. Deze vergoeding wordt uitbetaald vanaf de eerste dag ziekte, op voorwaarde dat u minstens 8 dagen arbeidsongeschikt bent.
Moederschapsuitkering
Vrouwelijke zelfstandigen hebben als kersverse mama recht op twaalf weken betaalde moederschapsrust (dertien weken bij een meerling), indien u minstens 3 weken moederschapsrust opneemt en uw zelfstandige activiteit onderbreekt.
Daarnaast heeft u ook recht op 105 gratis dienstencheques voor huishoudelijke hulp.
Ook zelfstandigen die vader worden, hebben recht op betaald vaderschaps- of geboorteverlof van maximum 15 dagen die men dient op te nemen binnen de 4 maanden na de geboorte.
Pensioen
Er bestaan verschillende soorten pensioenen, maar ook hiervoor kunt u rekenen op uw sociaal verzekeringsfonds.
Een zelfstandige die vandaag de leeftijd van 65 jaar bereikt, kan zijn wettelijk rustpensioen opnemen en ontvangt hiervoor een pensioenuitkering. De wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar wordt geleidelijk aan opgetrokken naar 67 jaar in het jaar 2030. Wie echter een voldoende lange loopbaan achter de rug heeft, kan mogelijk al eerder met vervroegd pensioen.
Ook het overlevingspensioen behoort tot de sociale rechten. Dit is een vergoeding die aan de overlevende echtgenoot wordt toegekend.
Mantelzorg
Wanneer u uw zelfstandige activiteit tijdelijk of volledig onderbreekt om een naaste te verzorgen als mantelzorger, dan kunt u een volledige of gedeeltelijke maandelijkse uitkering genieten. Per aanvraag heeft u recht op maximum zes maanden uitkering. Over uw hele loopbaan kunt u maximum twaalf maanden uitkering ontvangen.
Overbruggingsrecht
Zelfstandigen die geconfronteerd worden met onvoorziene omstandigheden zoals een faillissement, een stopzetting na collectieve schuldenregeling, een gedwongen onderbreking of een stopzetting door economische moeilijkheden komen in aanmerking voor het overbruggingsrecht.
Voldoet u aan de voorwaarden, dan kunt u tot twaalf maanden lang een financiële uitkering ontvangen. U hoeft intussen geen sociale bijdragen te betalen en behoudt wel een aantal sociale rechten.
Hoe worden sociale bijdragen berekend?
Uw sociale bijdrage is een wettelijk percentage van 20,50% op uw jaarlijkse netto belastbaar beroepsinkomen.
Uw sociale bijdragen worden altijd berekend op het inkomen van een volledig jaar. Werkte u geen volledig kalenderjaar, dan wordt uw inkomen herberekend naar een volledig jaarinkomen.
Uw jaarlijkse netto belastbaar beroepsinkomen wordt berekend als volgt :
Uw omzet over 1 jaar
– uw beroepskosten
– uw sociale bijdragen
